SOSYAL MEDYA ÜZERİNE DERTLEŞME

Sosyal Medyanın hayatımıza girmesi çok uzun zaman olmadı, yaygınlaşması da öyle. Hele de akıllı telefonları kısmen ucuzlayıp hemen herkesin eline ulaşınca bir uçtan iletilen bir mesaj diğer uca neredeyse ışık hızıyla varmaya başladı; her iki ucun arasında bulunan milyon hatta milyarlarca kişiye…

Covid-19 Pandemisi nedeniyle tüm dünyada insanların önemli bir kısmı gerek hükümetler tarafından, gerekse kendi istençleri ile evlere kapandı. Televizyon ve internetin üzerinde yükselen sosyal medya çok daha sık kullanılmaya başlandı. Neredeyse tek bilgi kaynağımız haline geldi sosyal medya.

Bu durumda sosyal medya üzerine birkaç satır karalamak farz oldu.

Dijital ortam, bilginin üretilmesini (doğru yanlış fark etmiyor, 2016’daki bir araştırma internetteki verilerin yüzde 90’ının son iki yılda üretildiğini göstermiş), iletilmesini, ulaşılmasını akıl almayacak kadar kolaylaştırdı.

Doğruya yanlışa bakmaksızın bilgi üretimi ve paylaşımı artınca spekülasyon için çok uygun bir ortam oluştu. Sadece bununla kalınsa neyse; toplumun yönlendirilmesinde, algı oluşturmada ve en önemlisi denetlenmesinde önemli bir araç haline geldi.

Whatsapp 180’den fazla ülkede kullanılmaktadır. Güncel aktif kullanıcı sayısı 1,5 milyardan fazladır. Her kullanıcı daima aktif olduğu gibi günde 23 kez mesaj gelip gelmediğini kontrol etmektedir. Whatsapp’ta günde 65 milyar mesaj gönderilirken dakikada 29 milyon mesaj gönderilmektedir. Whatsapp üzerinden günde iki milyar dakikadan fazla görüşme yapılmaktadır. Ortalama bir kullanıcı haftalık 195 dakikasını Whatsapp’ta harcamaktadır. Bu günlerde bu sürenin çok daha arttığını rahatlıkla söyleyebiliriz.

Facebook iki milyar kişinin üye olduğu, twiter günde bir milyar tweet atıldığı, youtube günde bir milyar insanın ziyaret ettiği, instagram altı yüz milyondan fazla insanın kullandığı belli başlı sosyal medya platformları.

Dünya nüfusunun üçte ikisi cep telefonunu sahiptir. Telefonların hemen tümünün akıllı olmasına çok az zaman kaldı.

Dizüstü, masaüstü bilgisayarlar dışında üç milyarı aşkın akıllı telefonun internet aracılığı ile sosyal medyanın aktif kullanıcısı olduğunu biliyoruz. Sosyal medya platformlarına ek, telefondan telefona bağlanan vatsapp gurupları da hesaba katıldığında, sosyal medyada verilerin, doğru yanlış ne kadar hızlı ve yoğun yayılabileceğini anlamak mümkün oluyor.

Bu imkan iyi niyetli insanlar tarafından iyi şeyler için kullanılırken, kötü niyetli insanlar tarafından kötü şeyler için rahatlıkla kullanılabilmektedir.

Kararlarımızı o zamana kadar kazandığımız deneyim ve biriktirdiğimiz bilgilerden oluşan değerlendirme kapasitemizi, gündelik verileri değerlendirmede kullanarak, vardığımız sonuçlar ışığında alırız. Bu kararlar duygu durumumuzu da etkiler.

Yanlış, spekülatif bilgiyi kullanarak alacağımız kararlar ve akabinde yapacağımız davranışların yanlış olması; duygu durumumuzun bundan olumsuz bir şekilde etkilenmesi uzak bir olasılık değildir.

Bu nedenlerden dolayı sosyal medyadan, internet sitelerinden adeta üzerimize boca edilen verileri, bilgileri, iddiaları, öngörüleri değerlendirirken bunların yanlış ya da spekülasyon amaçlı olabileceklerini göz ardı etmemekte büyük yarar var.

Bu sayede hem karar ve davranışlarımızın yanlış olmasının önüne geçmiş olur hem de bu yalan, yanlış, spekülatif  bilgi ve iletilerin sosyal medyada yayımcısı olmaktan kurtulmuş, hem de böyle geniş bir imkanı, kendimizin ve toplumun iyiliği için doğru bir şekilde kullanmış oluruz…

Bu günlerde buna çok ihtiyacımız var…

Dr. Nedim İnce

Ayvalık / 04. 04. 2020