Ünlü Fransız düşünür Edgar Morin bir söyleşisinde fanatizmin düşünsel alt yapısından söz eder ve nasıl geliştiğini gözler önüne serer.

Ona göre fanatizme giden yolda üç aşama vardır; indirgemecilik, ak-karacılık ve şeyleştirme.

İndirgemeyi, zihnin, bir bölümün bilgisiyle bir bütünü tanıdığını zannetme eğilimi olarak açıklar ve benimsediğimizi en iyi halinden ibaret görüp ötekini en beterine indirgediğimizi söyler.

Ak-karacılığın ise indirgemeciliğin izinde çoğalıp geliştiğini ileri sürer.  Artık sadece Mutlak İyiliğin Mutlak Kötülüğe karşı mücadelesi vardır. Bu anlayış indirgemeciliğin tek taraflı bakışını mutlakiyete ittiğini;  ötekinin kötülüğü her yolla hayata geçirmek için çabaladığına inanılan bir dünya görüşüne dönüştüğünü ve bu yaklaşımın da ötekindeki ak-karacılığı kolaylaştırdığını ifade eder.

Şeyleştirmeyi de, toplulukların zihinlerinde doğurduğu ideoloji, dünya görüşü ve mit gibi şeylerin mutlakiyet kazanıp zihinleri ele geçirmesi olarak açıklar. Bu olduktan sonra da insanların ideolojinin, dünya görüşünün buyruğuna girip davranışlarını ona göre yaptıklarını ileri sürer.

Fazıl Say’ın medyada, sosyal medyada adeta sosyal linçe uğraması bana Edgar Morin’in bir söyleşisinde dile getirdiği yukarıdaki görüşünü anımsattı.

Bir insanı derinden yaralayan şeylerin önde geleninin anne kaybı olduğuna hemfikiriz sanırım. Anne kaybı üzerine derin bir depresyona giren evlatlara tanık olmuşluğum vardır. Fazıl Say’ın böyle bir anda Sayın Cumhurbaşkanı tarafından aranıp teselli edilmesinin kendisinde yarattığı olumlu duyguyu tahmin edebiliriz. Buna karşı bir şeyler yapma isteği ile Sayın Cumhurbaşkanını bir konserine davet etmesinin insaniliğinden kuşkum olmaz.

Davet edilen konsere icabet edilmesi, dünya çapında bir piyanist ve bestecimize verilen değerin ifade edilmesi, üretkenliğine ve becerisine gösterilen güvenle beste ısmarlanması; Fazıl Say’ın davetlisine gereken saygıyı göstermesi…

Nedir bunda kötü olan?!.

Sayın Cumhurbaşkanının, başbakanlığından bu yana 2002 den bu yana iktidarda olması, uyguladığı politikalarla gerek sosyal, gerek siyasal, gerekse ekonomik derin sıkıntılara yol açmış olması…

Yakın bir zamanda değerli bazı sanatçılarımıza benimsemediğimiz bir davranış içinde olması…

Konsere katılmasının, kendisine toplumsal ve siyasal bir çıkar sağlayacak bir piar çalışması olduğunun varsayılması…

Yaşananları kötü kılmaz…

Etkinlikle ilgili çok farklı düşünceler, görüşleri olması gayet doğal; olmayan sosyal linç boyutuna ulaşanlardır.

Fazıl Say çağdaş bir sanatçı olarak icrasıyla, besteleri ve Anadolu’nun her yanında klasik müziği sevdirip yaygınlaştırıcı konserleriyle; toplamsal olaylara gösterdiği duyarlılıklarıyla; yurt dışında ülkemizi temsiliyetiyle…

Kıymetlimizdir…

Dr. Nedim İnce

Altınoluk / 22. 01. 2019