Kışa hazırlık için kırdan bayırdan toplanan odunlar eve geldiğinde çocuklarda tatlı bir telaş başlar. Daha odunlar derlenip arabaya yüklenirken gözlerine kestirdikleri ağaç dallarını heyecanla bir kenara ayırırlar; çünkü yakılmaktan daha önemli şeyler beklemektedir onları. Bir kısmı yapacağı arabasına, tekerlek başta olmak üzere, malzeme olacaktır; bir kısmı da narin ellerinde fırıldağa dönüşecektir.
Fırıldakların çeşitliliği görülmeye değerdir: ince uzun olanından, tombalak olanına, ucuna çivi çakılandan, ağacın kendisiyle özel uç yapılana, verniklisinden boyalısına… Onlarda, çocukların, bir o kadar da becerilerinin, ne kadar farklı olduklarını görebilirsiniz. Cesaretle bir adım daha atarsanız hatta; hayatı nasıl yorumlayacaklarına dair çıkarımlarda bile bulunabilirsiniz…
Fırıldaklar tek başına işe yaramaz; yanlarına bir de kamçı gerekmektedir. İnce uzun bir sopanın ucuna balmumu ile kalınlaştırılmış kınnaptan yapılan kamçılar da çocukların eseridir ve onlar da çeşit çeşittir.
Fırıldağını ve kamçısını kapıp sokağa fırlayan çocuğa arkadaş lazımdır ki ondan da bolca bulunur; zira tüm çocuklar için sokak hayat demektir. Yere yatırılmış fırıldağa itinayla sonuna kadar dolanan kamçı, hızla çekilir. Ve şenlik başlar; ayağa kalkıp çılgınca dönmeye başlayan fırıldağın arkasından coşkulu bir koşuşturmayla…
Fırıldağın dönme hızı azalmaya başlayınca bir ıslık sesi duyulur; bu fırıldağa doğru hızla hareket eden kamçının havayla dansının eseridir ve bu dans fırıldakla devam eder; onun hızını tekrar arttırarak…
Fırıldaklar, onlarca kamçılı çocuğu peşine takarak kendi neşesini onların neşesine katar; bir yandan da kavgasız gürültüsüz fırıldak çevirme yarışı yapan çocuklara rekabeti öğretir.
Kamçının yetişemediği ya da dansı doğru yapamadığı fırıldaklar, bir süre sonra dinlenmeye geçer. Çocuk yorulmuştur ve artık peşinden koşmaktan vazgeçer ya da devam etse bile kamçıyı doğru savuracak mecali kalmamıştır. Yerden usulca alır fırıldağı, cebine koyar ve ipini sapına doladığı kamçısıyla evine doğru yollanırken, karnımı doyurduktan sonra sokakta arkadaşlarıyla ne oynayacağını düşünmeye başlar.
Bu çocuklar büyür; çocukluğunu unutarak yetişkin olur. Başka bir şey olur hatta. Sonra da sevmediği bir insana “Fırıldak İnsan” der.
Oldu mu şimdi?..
Dr. Nedim İnce
31. 03. 2015 / Mersin