Orman yangınları daha insanın yeryüzünde olmadığı zamanlar da vardı. Yıldırım, yanardağ
patlaması sonucunda doğal bir şekilde başlayan yangınlar yine doğal koşullarda sona ererdi;
yağmur, yangının yayılmasının başka bir doğal engel tarafından engellenmesi vb…
Doğal orman yangınları, çıkış koşulları gereği çok sık olmadığından, o dönemlerde
yeryüzünün %70’ni kaplayan ormanlar için zarar verici olmaktan çok, ormanı gençleştirici,
ormana zararlı böcekleri temizleyici etkileri nedeniyle faydalı olduğu da söylenebilir.
İnsan ortaya çıktıktan, sayısı arttıktan, hele de biraz akıllanıp teknolojiyi geliştirdikten sonra
ormanların yeryüzündeki kapladığı alan hızla azalmaya başladı ve %70’lerden, % 30’lara
geriledi.
Yeryüzündeki tüm kaynakları sonsuz bir şekilde tüketme hakkına sahip olduğunu düşünen
insan, ormanları da kendi gereksinimleri için ki gereksinimleri sonsuzdur ona göre, sınırsız bir
şekilde kullanma hakkını kendinde gördü.
Günümüzde de olduğu gibi yeryüzündeki kaynakların sonsuz olduğu inancıyla yüzbinlerce
sene yeryüzünü, yeryüzünün en kıymetli şeylerinden bir olan ormanları talan etmekten geri
durmadı.
Doğa bu talana kendini yeniden üreterek karşılık verdi yüzbinlerce sene; ormanlarını yeniden
üreterek, toprağı yeniden oluşturarak, bitki örtüsünü biteviye yenileyerek… Okyanuslar da
karadaki bu direnişe destek verdi…
İnsanın artan sayısı, geliştirdiği teknolojiyle yükselen tüketim kapasitesi yavaş yavaş doğanın
direnişini kırmaya başladı…
Atmosferdeki dengeyi karbondioksit lehine değiştirmeye başladı. Yerküre bir seraya
dönüşmeye başladı. Milyarlarca yıl içinde oluşmuş atmosferik denge bozulmaya başladı.
Milyarca yıl içinde oluşmuş iklim zaman zaman güneş dünya ilişkisiyle değişikliğe uğrarken
ilk kez insan eliyle değişmeye başladı. Küresel ısınma, bir avuç aklı başında insanların uyarısı
ve çözüm önerilerine kulak asmayan diğer insan çoğunluğu tarafından arttırılmaya devam
etmektedir.
Bir yandan ormanı talan eden, onu sınırsız tüketebileceğini düşünen insanın her geçen gün
orman sınırları içine daha çok sokulması, diğer yandan küresel ısınmanın getirdiği yüksek ısı,
kuru hava, şiddetli ve sürekli değişebilen rüzgarlar orman yangınlarında riski iyice arttırdı.
Orman yangınlarının % 95’inin insan kaynaklı olması tüm bu gelişmeler sonucudur. Küresel
ısınmanın da yangının hızla büyümesine ve yayılmasına yol açmasıyla orman yangınlarında
her seferinde daha fazla ormanlık alan yanmaktadır.
Ormanda sadece ağaçlar değildir yanan; bu canlı organizmayı oluşturan bitki örtüsü yanı sıra
onun bir parçası olan mikroskobik canlılardan, gözle görebildiğimiz birçok hayvan da
yangından nasibini almaktadır. Orman yangınlarının ardından gelen yağmurlarda da yere
tutunma gücünden mahrum kalmış toprağı sel önüne kapıp sürüklemekte, toprak da
yangından nasibini almaktadır.
Yangının oluşturduğu duman uzak yerlere kadar ulaşıp hava kirliliğine yol açarak uzaklardaki
canlıların sağlığını da olumsuz etkilemektedir.

Orman yanmaya başladıktan sonra günümüz iklim koşulları nedeniyle büyümesi ve yayılması
hızlı olmaktadır.
İklim koşullarını bugünden yarına değiştiremeyeceğimiz için yangının çıkmasını engellemeye
odaklanmak kısa vadede yapılabilecek şeylerden biridir. Yangını %95 oranında insanın
çıkardığını bildiğimizden odaklanacağımız yer insan ve onun yangın çıkarıcı davranışları
olacaktır.
İnsanın bilgilendirilmesi, eğitilmesi ilk akla gelen önlemler olması yanı sıra yangın çıkarıcı
davranışlarının ortaya çıkmasını engellemeye yönelik denetim ve kontrollerin yapılması da
akla gelen diğer şeyler arasındadır.
Yangının başlamaması için elden gelen her şey yapılmalıdır.
Yine de yangın çıkacaktır, büyümeden söndürüldüğü için bizim bir kısmından haberimizin
olmadığı, ama istatistiklerde yerini alan iki binin üzerinde orman yangını çıkmaktadır
ülkemizde her yıl.
Yangın çıktıktan sonra bundan en kısa zamanda haberdar olup büyümeden söndürmenin ne
kadar önemli olduğu bir gerçek. Devletin bunun teknik alt yapısını titizlikle kurması ve her
sene geliştirmesi bir o kadar önemlidir. Teknik alt yapıyı, resmi ve sivil kurumları erken haber
almaya ve erken söndürmeye yönelik yapılandırmayla destekleyen bir devlet politikasıyla
yangına vereceğimiz orman alanların çok azalacağı da bir o kadar gerçektir.
Yangın yerine dönen dünyamızda biz yine de ormanlarımızı yangınlardan korumak için
üzerimize düşeni yapalım, resmi ve sivil kurumları da görevlerini yapmaları için
destekleyelim. Türkiye Ormancılar Derneği’nin, 4-6 Şubat 2022 tarihleri arasında orman
yangınları yönetimiyle ilgili yaptığı çalıştay sonucunu, Prof. Dr. Ali Kavgacı ve Dr.
Mehmet Ali Başaran’ın editörlüğünde ‘Orman Yangınları’ adıyla kitaplaştırıp ilgili
herkesin yararlanabileceği bir kaynak haline getirdiği gibi biz de önerilerimizi gerek kişisel,
gerekse kurumsal olarak yetkililere iletelim.
Ki canımız daha fazla yanmasın…
Nedim İnce
Altınoluk / 07. 07. 2025