Çarşamba günleri ÇYDD Mersin Şubesi’nde düzenlenen ve “Çarşamba Söyleşileri” adı ile anılan etkinliğin son konuğu Halk Sağlığı Uzmanı değerli dostum Doç. Dr. Öner Kurt idi. Bize, yazıya da başlık olan konuyla ilgili harika bir sunum yaptı. Aslında sunum yerine söyleşi demek daha doğru olur, zira etkinlik boyunca katılımcılarla aktif iletişimi elden bırakmadı.
Sağlıkta dönüşümün tarihsel gelişimini ve ekonomi politiğini gözler önüne serdi. Ülkemizdeki uygulamalarından söz etti. İnsanların nasıl etkilendiklerini, katılım paylarını, artan sağlık harcamalarına karşın artmayana hatta azalan sağlık göstergelerini gözler önüne serdi.
Sunumun sonlarına doğru, 1980 yılından bu yana, tüm siyasi iktidarların ortak bir emeli olarak alt yapısı hazırlanan ve adım adım uygulamaya konan “Sağlıkta Dönüşüm Projesinin” İMF ve Dünya Bankasının, gelişmekte olan ülkelere dayattığı bir tip proje olduğunu öğrendik. Bizden önce Bulgaristan, Romanya, Polonya ve Rusya’da başlayan projenin sonuçları ülkemizden çok da farklı değilmiş.
Sözü sevgili Öner Hocaya bırakıyorum:
TABLOYU BİR BÜTÜN OLARAK OKURSAK
• Türkiye sağlık sistemi, “piyasacı yönde” değiştiriliyor…
• “Piyasacı” müdahale bugüne özgü değil; 1980’ den beri yapılıyor
• Sadece “sağlık” hedef değil; devlet, sosyal güvenlik, vb. hepsi…
• Geleneksel “sosyal devletçi” anlayışın ürünleri kaldırılıyor…
• Sadece “Türkiye’de” değil, bütün dünyada…
• Halkın sağlık hakkı elinden alınıyor…

ÖZET OLARAK
• Türkiye’de yaşayan insanların sağlığı daha iyiye gitmiyor.
• Sağlıklı ve hastayken sağlık hizmetlerine erişim azalıyor.
• Sorunlar ve eşitsizlikler artıyor.
• Sağlık hizmeti pahalılaşıyor.
• Sağlıklı kalmak zorlaşıyor.
• Bugüne kadar cepten para harcanmayan hizmetler için “katkı payı” alınıyor.
• Primini ödeyemeyen hizmetten yararlanamıyor.
• Emekliler EK prim ödemek zorunda kalıyor.
• Hiçbir geliri olmayanların sağlık hizmetine ulaşımı zorlaşıyor.
• Nitelikli sağlık hizmeti için mutlaka daha fazla ödeme yapılması gerekiyor.

SONUÇ OLARAK
• Sağlık, ihtiyaç değil bir haktır.
• Sağlık hizmetleri kamusaldır ve genel bütçeden finanse edilmelidir.
• Piyasa kurallarına göre sağlık hizmeti sunulamaz, tıp eğitimi verilemez.
• Hizmet sunumunda işletmenin değil sağlığın öncelikleri esas alınmalıdır.
• “Sağlıkta Dönüşüm Projesi” sadece şu anki siyasi iktidara ait değildir, 80’lerin başından beri uygulanmaya çalışılan ve aslında DB, IMF benzeri uluslar üstü finans çevrelerinin dayattığı bir programdır.
• İMF/ DB patentli bu program ortadan kalkmalı ve sağlık sistemi toplumcu bir anlayışla yeniden düzenlenmelidir.
Sonuç olarak şunu demek mümkün:” Sağlıkta Dönüşüm”, ulusötesi sermayenin karını arttırabileceği bir alan olarak sağlık hizmetlerini seçmesi ve IMF ve Dünya Bankası tarafından hazırlanan projelerle bu alana girmesinden başka bir şey değildir: ağırlıklı olarak ulusötesi şirket sahipleri için, sermayenin daha fazla kar etmesi içindir “Sağlıkta Dönüşüm”…
Sevgili Öner Öner Kurt sunumunu, benim de sonuna kadar katıldığım şu sön sözlerle bitirdi:
“Herkese eşit, ücretsiz, nitelikli, ulaşılabilir, sürekli, sağlık hizmeti!..
Gelecek güzel günler bizim ellerimizde…”
Dr. Nedim İnce
Mersin / 06. 06. 2015