Üriner sistem tümörlerinden mesane tümörlerini geçen hafta yazmıştım. Bu hafta üriner sistem tümörleri arasında en az görülen böbrek tümörlerinden söz edeceğim.
Böbrek tümörlerinin iyi huylu ve kötü huylu olanları mevcuttur. İyi huylu olanlar ne yazık ki azınlıktadır. Böbrek tümörlerinin yüzde 1-2 si iyi huylu geri kalanı kötü huyludur.
Diğer kanser türlerinde de olduğu gibi böbrek kanserinin neden olduğu henüz bilinmemektedir.
Sigara içmemin böbrek kanseri oluşumunu tetiklediği düşünülmektedir. Zira sigara içenlerde, içmeyenlere göre 5 kat daha fazla görülmektedir.
Kötü huylu böbrek tümörlerinin yüzde 85 böbrek hücrelerinden köken alır. %6-7 civarında kötü huylu böbrek tümörü idrarın toplanıp mesaneye gönderildiği böbreğin çıkısındaki havuzcuğun iç zarından köken alır. Çocuklarda görülen ve embriyonal hücrelerden gelişen Wilms tümörü ise %5-6 oranındadır.
Böbrek kanserine özgü belirti yoktur. Karında kitle, karin ağrısı, tekrarlayan ateş, halsizlik ve bitkinlik gibi belirtiler hastalığın ileri evrelerinde görülür. Ağrısız idrar kanaması ilk belirtilerden biri olabilir.
Böbrek kanserinin erken tanısı USG (Ultrasonografi) kontrolleri ile mümkündür. O nedenle görülme sıklığının arttığı 50 yaşlardan sonra 6 aylık USG kontrolleri yasam kurtarıcı olabilir. IVP, tomografi, MR diğer tanı yöntemleridir. Bu yöntemler tanı dışında tedaviyi planlama amaçlı da kullanılır.
Böbrek kanserlerinde tanı diğer kanserlerde olduğundan daha da önemlidir. Nedeni de cerrahi tedavi yöntemleri dışındaki tedavi yöntemlerinin yeterince başarı sağlamamasıdır.
Böbrek hücrelerinden köken alan böbrek kanserinde hastalık böbrek dışına çıkmadıysa cerrahi tedavi ile başarı yüzde 100’e yakındır. Böbrek etrafındaki dokularla birlikte tamamen çıkarılır. Çevresindeki lenf bezleri de olası bir dağılımı engellemek için aynı ameliyatta temizlenir.
Hastalık böbrek dışına yayıldıysa böbrek yine çıkarılır, etkisi az da olsa kemoterapi (kanser hücrelerini öldüren ilaçların kullanılması), immunoterapi (bağışıklık sistemini güçlendiren ilaçların kullanımı) ve radyoterapi (ışın tedavisi) ya tek tek ya da kombinasyon yaparak kullanılır.
Böbrek pelvisinden (havuzcuğundan) gelişen böbrek kanserlerinde böbrek ile birlikte o taraftaki idrar yolunun ve idrar kesesinin bir kısmının çıkarılması gerekmektedir.
Böbrek kanseri ameliyatları büyük ameliyatlardır. Ülkemizde hizmet, eğitim hastaneleri ve fakülte hastanelerinde başarı ile yapılmaktadır. Cerrahi tedaviden sonra kanserin nüksetme olasılığına karşı düzenli kontroller önemlidir.
Böbrek kanseri olma olasılığını azaltmanın bilinen bir yolu yoktur. Sigara içenler sigarayı bırakıp kanser olma riskini azaltabilirler.
Böbrek kanseri olma olasılığını azaltmanın bilinen yolu yoktur ama erken yakalamanın yolu vardır. 6 aylık idrar tahlilleri ve ultrasonografi kontrolleri hastalığını erken yakalanmasına ve tedavi edilmesine olanak tanır.