İnat ve kararlılık birbirine çok yakın iki davranıştır; aynı zamanda bir birinden çok farklı sonuçlar yaratan…
Türk Dil Kurumu’nun inat ve kararlılık tanımlarına baktığımızda yukarıdaki cümleyi anlamamız daha kolaylaşacaktır.
İnat: -Bir konuda direnme, ayak direme, diretme, direnimi
“ -Birine karşı çıkma, karşı düşünce ileri sürme.
Kararlı: -Kesin karar vermiş olan.
-Kararında direnen, kararını değiştirmeyen: “
Her iki tanımda da verilen bir karar ve onu uygulamada ısrar vardır. Peki farklılıkları nedir gündelik yaşantımızda?
İnat ve kararlılık arasındaki ilişki, imrenme ile kıskanma duyguları arasındaki gibidir. İkisi de bir birinin ikiz kardeşidir ama biri olumluyu diğeri olumsuzu temsil eder.
Bir kişiyi, o kişinin yaptığı bir şeyi çok beğeniriz. İmrenmede ona duyulan bir hayranlık vardır. Bir yadan takdir eder, bir yandan da onun gibi olma çabasında oluruz. Duygulanımımız ve harekete geçirdiği davranışımız olumludur. Kıskanmada yine beğeni vardır. Ama takdir yoktur. “Neden o da ben değil” duygusuna eşlik eden “onda da olmasın” olumsuz duygulanımı vardır. Onun gibi olma çabası yerine ona zarar verme arzusu davranışları negatifleştirir; imrenme yapıcı, kıskanma yıkıcı davranışların ebeliğini yapar.
Konumuza döner ve tanımlar üzerinden gidersek;
İnatda verilen bir karar vardır;
Ancak ne pahasına olursa olsun sonuna kadar uygulanır.
Kararın doğruluğunda bir kuşku yoktur. Bu nedenle doğuracağı sonuçlardan bağımsız uygulamaya sokulur.
Artık karar bir amaç için uygulanan şey olmaktan çıkmış kendi bir amaç olmuştur.
Kararı olumlu bir amaç için uygulamaya dönük iradenin pozitif enerjisi, bundan böyle kararın kölesi olmuştur, yıkıcı bir güce dönüşmüştür: “Pire için yorgan yakılır”, “Ölümüne inat”, “İnadım inat adım kör murat” “Ya benimsin ya da kara toprağın”…
Kararlılıkda da verilen bir kararın uygulanmasında ısrar vardır.
Ancak karar beraberinde kuşkuyu da taşır.
Bu nedenle amaca uygunluğu sürekli sorgulanabilir.
Doğurduğu ve doğuracağı olası sonuçlar değişen koşullara göre devamlı irdelenir.
Bunların çerçevesinde gerektikçe kararda düzeltmeler yapılır ve bu şekilde hayata geçirmede ısrarlı olunur.
İradenin enerjisi; bu durumda iyiye, güzele, mutluluğa yönelen kararlılığın bitmez, tükenmez yakıtı olur.
İnadın yıkıcılağına inat; kararlılığın yapıcılığı sahne alır…
Bunun yanısıra inat ve kararlılık arsında gri zonlar her zaman vardır. Ayırımını ise her insan; donanımı, becerisi ve farkındalığı ölçüsünde kendine göre yapacaktır…
Dr. Nedim İnce
İstanbul / 30. 06. 2015