İŞİN SIRRI BURADA

Cumhuriyet Gazetesi’nin 16 Ağustos Pazar günü arka sayfadaki haberin başlığı idi, yazı başlığı. Sır neydi ve nasıl saptanmıştı?

Sır pandemilerin nasıl oluştuğu idi.

Saptayan da bilim insanları.

Viral pandemilerin büyük bir çoğunluğunun vahşi doğadaki hayvanlardan, çoğunlukla kemirgen ve yarasalardan geçtiği uzun süredir biliniyor.

Bilinen çok daha eski bir gerçek var. ‘Tüfek Çelik ve Mikrop’ adlı kitabındaJaredDiamondbunu dile getirmektedir. İnsanların mikroplarla karşılaşma tarihi hayvanları evcilleştirdiği, onlarla birlikte yaşamaya başladığı tarihe denk düşüyor.

İnsanlarla mikroplar arasında binlerce yıl süren etkileşim sonucunda belirli bir denge kurulmuş gibi duruyor.

Son on yıllarda arta viralpandemilerinnedenlerini araştıranLondra Üniversitesi Çevre Bilim Uzmanı Kate Jones, taradığı 3,2 milyon belge sonrasında vardığı sonuç ormansızlaştırmanın baş etken olduğudur.

İnsanların bitmek bilmez tüketim arzusu dünya üzerindeki her şeyi kapsamaktadır. Ormanlar da bundan nasibini almaktadır.

Biyolojik çeşitliliğe ev sahipliği yapan ve sürmesin sağlayan ormanlar yok edildikçe, milyonlarca yıl için de kurulmuş hassas denge bozulmakta birçok canlı türünün soyu tükenmekte ve bu araştırmanın sonucuna göre pandemilerde virüsün insana geçmesine neden olan yarasa, kemirgenler ve çeşitli primatları da içeren 143 memeli türünün sayılarının artmasına yol açmaktadır.

Ormansızlaştırmayla sayıları artan bu memeliler,üstüne yaşam alanlarının daralması eklenince,insanlarla daha sık temas eder hale gelmektedirler.

Sık temas bu memelilerde hastalık yapmayan ve dolayısıyla taşıyıcı oldukları virüslerin insana geçmesini kolaylaştırmakta ve insan bağışıklık sistemi bunu tanıyıp savunmayı kurana kadar da binler, yüzbinler, milyonlarca insanın yaşamına mal olmaktadır.

Araştırma insan eliyle doğanın tahribatı ve biyolojik çeşitliliğin yitimiyle salgın hastalıklar arasında bağlantı kuran bir dizi kanıta yenilerini eklemiş durumdadır.

Doğal çevrenin tahribatı durdurulmadıkça, ormansızlaştırma politikalarından vazgeçilmedikçe biyoçeşitliliğin kaybı engellenemeyecek ve tabii ki de pandemilerin ardı sıra ortaya çıkması da…

Çevremizi, ormanlarımızı tükettikçe aslında sadece başka canlıların değil kendimizin de soyumuzu tüketmeye adım adım yaklaşmaktayız; pandemiler de bunun ürkütücü araçlarından sadece biri…

Çevre gönüllülerin bir kez daha çevreyi korumak için verdiği mücadelenin doğrudan insanı daiçerdiği kanıtlanmış olmaktadır yukarıdaki bilgiler ışığında…

Bir kez daha saygıyı ve takdiri hak etmektedirler çevrenin savunucuları…

Selam olsun çevrenin yılmaz koruyucularına!..

Nedim İnce

Altınoluk / 18. 08. 2020