YILDIRMA BEZDİRME USANDIRMA

Ülkemizde  ‘’Mobbing’’  üzerine yapılan çalışmalarda, en sık güvenlik sektöründe görüldüğü saptanmış bunu sağlık sektörü ile eğitim sektörünün izlediği tespit edilmiş.

Peki, nedir ‘mobbing’?

Mobbing, İngilizcede “örgütsel baskı” anlamına gelen “mob” kelimesinden türetilmiştir. Henüz tam bir Türkçe karşılığı yoktur. Ülkemizde birine karşı cephe oluşturma duygusal saldırı şeklinde kullanılmaktadır.

Mobing, TDK güncel sözlükte şöyle tanımlanır:  “İş yerlerinde, okullarda vb. topluluklar içinde belirli bir kişiyi hedef alıp, çalışmalarını sistemli bir biçimde engelleyip huzursuz olmasına yol açarak yıldırma, dışlama, gözden düşürme’’

Mobbingle Mücadele Derneği tarafından yapılan tanım ise daha kapsamlıdır: “Bir işyerinde; bir kişi veya grup tarafından, hedef seçilen bir kişi ya ya da gruba karşı, asıl maksat gizlenerek çeşitli nedenlerle, belirli bir süre, sistemli ve tekrarlanan, insan onuru ile bağdaşmayan, eylem ve işlemlerle yapılan ve mağdurun ekonomik, psikolojik, fiziksel ve sosyal statüsünde olumsuzluklar meydana getiren olayların bütünüdür.”

Mobbing kavramı 1950’li yıllarda çocuklar arasındaki ilişkilerin gözlemi sonucunda üretilmiş, altmışlı yıllara gelince işyerlerindeki ilişkiler için de kullanılmaya başlanmıştır.

Kapitalizmin kar hırsı vahşileştikçe iş yerlerindeki çalışanlar arasındaki rekabeti de körüklemiş ve bu zaten insanlık tarihi kadar eski olan duygusal saldırıların, ‘mobbing’ in sistemli bir şekilde artmasına yol açmıştır.

Mobbing,  yaş, ırk, cinsiyet ayrımı gözetmeden, taciz, rahatsız etme ve kötü davranış yoluyla herhangi bir kişiye yönelebilir.

Çalışmalar bu herhangi bir kişinin tesadüfü olmadığını göstermiştir;

• Genellikle işini çok iyi, hatta mükemmel yapan
• İlişkileri olumlu olan ve çevresindekilerce sevilen
• Çalışma ilkeleri ve değerleri sağlam, bunlardan ödün vermeyen
• Dürüst ve güvenilir
• Kuruluşa sadık
• Bağımsız ve yaratıcı

Kişilik özelliklerine sahip olanların ‘mobbing’e daha çok maruz kalmaktadır.

            Mobbing sayılabilecek birkaç davranış:

• Belirli bir çalışan hakkında bir söylenti yaymak
• Çalışanın ofiste tecrit edilmesi
• Çalışanın görevlerini yerine getirmesini zorlaştırmak
• Çalışanın işten ayrılmasını sağlamaya çalışmak
• Konuşurken sözünün kesilmesi
• Küskünlükler
• Yok sayılma

Şeytanın bile aklına gelmeyecek daha birçok davranış sistemli ve tekrarlanır olunca mobbing kapsamına girmiş olur.

Mobbinge uğrayan kişinin iş hevesi azalır, günlük görevlerine odaklanamaz, ve iş verimi düşer. Kaygı ve stresi artar, kendini tecrit edilmiş ve güvensiz hisseder ve bu da gerek iş yerinde gerekse günlük yaşantıda insan ilişkilerine olumsuz yansır, yaşam kalitesi düşer.

Mobbinge Kapitalist sistem tarafından körüklenen aşırı rekabet yol açarken, insandan beslendiği kaynaklar ise hırs ve kıskançlıktır.

Hırs sosyal bir güdüdür ve tek amacı vardır: istediğini elde etmek. Hırs insanı tüketebilecek, kendisine ve çevresine zarar verebilecek bir duygudur. Hırsın sosyal güdüsü bitmek tükenmek bilmeyen bir başarı tutkusudur. Tek amacı vardır; istediği sonucu elde etmek. Bunun için her şeyi göze alır, gözü kördür aynı zamanda; o sonuca ulaşana kadar hiçbir şeyi görmez.

Kıskanmaya başladığımızda o kişiye karşı olumsuz şeyler düşünmeye başlarız, o duruma gelmesini karalamak için gizliden veya açıktan uğraşlara gireriz, zor durumda kalması için çaba gösteririz, ilişkilerimizin bozulması, mutsuz olmamız umurumuzda olmaz, yeter ki karşısı zarar görsün.Gözümüzü kırpmadan ‘pire için yorgan yakarız.’

Hırs ve kıskançlık rekabetle bir araya geldiğinde mobbinglerden mobbing beğen…

Mobbing olarak tanımlanabilen davranışlar yaşamın içinde o kadar yaygın ki yasal sınırlarını saptayıp somut olarak ortaya konması zordur. Bu konuda farkındalık geliştikçe tanımlamak, tespit etmek ve yasal olarak cezalandırılmasını sağlamak kolaylaşacaktır.

O zamana kadar bize düşenin mobbing olarak tanımlanacak davranışlardan uzak durmak için rekabetin yakıcı gücüne hırs ve kıskançlığı eklemekten kaçınmak, yerine azim ve imrenmeyi koymak; mobbinge uğramamak için sürecin daha başlangıcında gerekli direnci ve kararlılığı göstermek ve sürmesini engellemek için ise çaba göstermek olmalı düşüncesindeyim…

Dr. Nedim İnce

Ayvalık / 25. 05. 2021